دکتر حمید دیهیم در گفتگو با اگزیم نیوز تشریح کرد: نهادهای شبه دولتی و برخی فعالان اقتصادی وابسته به دولت با تاسیس بانک یا استفاده از منابع تسهیلاتی بر اساس رانت، سپرده های بانکی را به مصرف های ناکارامد و تامین هزینه های جاری خود اختصاص داده اند.استاد اقتصاد دانشگاه تهران افزود: این در حالی است که پیش از این طرح های سرمایه گذاری و تامین مالی برای ارزیابی و امکان سنجی به بانک ها ارائه می شد.

وی افزود: سود سپرده های بلندمدت از منابع انواع دیگر سپرده های مردم تامین می شود و این موضوع در طولانی مدت مشکلاتی ایجاد خواهد کرد.

دیهیم معتقد است: دولت بصورت مستقیم و غیرمستقیم مسئول انحرافات و ناکارآمدی های بانک های وابسته به نهادهای خصولتی در نظام بانکی است. بنابراین ناکارآمدی های این سیستم در درازمدت هزینه هنگفتی برای بودجه دولت ها ایجاد خواهد کرد.

رییس انجمن اقتصاددانان ایران دومین چالش اساسی بانک ها در چرخه تولید و اقتصاد کشور را سیستم ناکارآمد تخصیص منابع به تولیدکنندگان عنوان کرد و گفت: دولت با برداشت منابع از سیستم بانکی مانع از تخصیص اعتبارات به بخش خصوصی می شود.

وی افزود: به همین دلیل است که بسیاری از کارخانه ها و تولیدی ها به خاطر نبود اعتبار بانکی تعطیل شده یا کمتر از ظرفیت تولید می کنند. بایستی پول و اعتبار بیشتری در اختیار بخش خصوصی قرار بگیرد. دیهیم بیان کرد: مشکلات تولید و اشتغال با اصلاح نظام بانکی تا حدود زیادی رفع خواهد شد. همچنین رونق تولید می تواند با تامین تقاضا و جذب منابع نقدینگی جلوی افزایش تورم را بگیرد.

این اقتصاددان برجسته در ادامه گفت: سومین موضوع که دارای اهمیت زیادی است، نرخ سود بالای سپرده های بانکی است.

دیهیم افزود: مقایسه سود بانکی و بازدهی سرمایه گذاری نشان می دهد ، سرمایه گذاری بخش خصوصی با لحاظ کردن هزینه ایجاد اشتغال صرفه اقتصادی ندارد، زیرا سپرده گذاری و دریافت سود بدون کسر مالیات، مشکلات قوانین کارگری و مسائل بیمه ای برای سرمایه گذار سود آور خواهد بود. این استاد دانشگاه معتقد است نرخ بیکاری بالا در اثر همین مشکلات ساختاری بانک ها تشدید می شود.

وی همچنین گفت: گرچه در کشورهای جهان نرخ های سود پایین پرداخت شده و در بانکداری ایران نیاز به بازنگری ویژه ای احساس می شود، در وضعیت فعلی اقتصاد کاهش یکباره و شدید سود تشنج ایجاد خواهد کرد. دیهیم افزود: حتی در برخی از کشورها سپرده بانکی بهره ای دریافت نمی کند و بعضاً بهره منفی به نگهداری سپرده تعلق می گیرد.

وی افزود: بهتر است سیستم تنزیل مجدد و خرید دین در سیستم بانکی تقویت شود. به گفته این تحلیل گر ارشد اقتصادی با رونق ابزار خرید دین با نرخ کم که بطور ویژه برای اهداف کلان اقتصادی مانند افزایش تولید توسط بانک مرکزی در اختیار بانک ها قرار می گیرد می توان به رونق تولید کمک کرد.

وی ادامه داد: با احتساب چند درصد سود افزوده به نرخ خرید دین که توسط بانک اضافه می شود، میتوان تسهیلات 4 تا 5 درصدی در اختیار عوامل تولید قرار داد. استاد اقتصاد دانشگاه تهران در این باره تاکید کرد: باید توجه و نظارت شود که این تسهیلات کم هزینه فقط صرف تولیدات بنگاه ها مخصوصاً سرمایه در گردش آنها بشود. به گفته دیهیم منابع ارزان مذکور همچنین برای مسکن و تولید کشاورزی قابل استفاده خواهد بود.

رییس انجمن اقتصاددانان ایران با اشاره به کارآمدی سیستم بانکی در برخی کشورهای خارجی اشاره کرد و افزود: در این کشورها عمده هزینه های اولیه مانند تهیه مسکن عملاً با وام بانکی انجام می شود و به صورت اقساط پرداخت می گردد؛ لذا در ایران هم نیاز به اصلاحاتی در مسیر اجرایی بانکی وجود دارد تا تامین نیازهای مردم و تولیدکنندگان با سهولت بیشتری صورت پذیرد.

دیهیم در پایان سیاست های تحریک تقاضا را مورد اشاره قرار داد و گفت: ارائه کارت های اعتباری که اخیراً مطرح شده است، می تواند تحول مثبتی در کارآمدی نظام بانکی ایجاد کند. سیستم فعلی بانکداری ایران به عنوان اصلی ترین عامل چالش ها و مشکلات اقتصادی شناخته می شود.